INSTRUKCJA

INSTRUKCJA O PARAFIALNYCH ZESPOŁACH CARITAS

W DIECEZJI ZAMOJSKO – LUBACZOWSKIEJ

 

WPROWADZENIE

 

Tradycja Kościoła uczy o potrzebie odpowiedzialności za drugiego człowieka, która ma się wyrażać w trosce o jego zbawienie, a także o zabezpieczenie podstaw egzystencjalnych. Dla lepszego wypełnienia tych zadań apostołowie ustanowili współpracowników do „codziennego rozdawania jałmużny” oraz by „obsługiwali stoły” (por. Dz 6, 1 – 9).

Również w dzisiejszych czasach duszpasterze potrzebują licznych, gorliwych współpracowników, aby jak najlepiej wypełnić zadania apostolskie. Podobnie jak w dziedzinie liturgii i katechizacji parafia ma licznych współpracowników świeckich i zakonnych, tak również i w działalności charytatywnej do dobrego wypełniania swych zadań potrzebuje pomocy zespołu ludzi dobrej woli. Taką zaangażowaną grupą mogą być Parafialne Zespoły Caritas (PZC).

 

I. Powołanie, zadania i działalność Parafialnego Zespołu Caritas

Art. 1.

Celem lepszego wypełniania zadań troski o potrzebujących, proboszcz zobowiązany jest do powołania Parafialnego Zespołu Caritas.

 

Art. 2.

W doborze członków PZC należy się kierować dostrzeżonymi u parafian charyzmatami o ukierunkowaniu charytatywnym, ich możliwościami osobowymi, zdrowotnymi i czasowymi, ich gotowością do podjęcia tej służby oraz zjednoczeniem z Chrystusem przez intensywne życie eucharystyczne.

 

Art. 3.

Powołane przez proboszcza do PZC osoby świeckie i zakonne (za zgodą właściwych przełożonych), podejmują się wspierać go w sposób stały i zorganizowany w realizowaniu charytatywnej misji Kościoła. 

 

Art. 4.

Jakkolwiek członkowie PZC działają na mocy swego własnego posłannictwa, wynikającego z uczestnictwa w powszechnym kapłaństwie Chrystusa, to jednak w swoim działaniu podlegają kierownictwu proboszcza, z tej racji, iż spełnia on hierarchiczną funkcję przewodniczenia parafialnej wspólnocie Ludu Bożego.

 

Art. 5.

Przewodniczącym PZC jest proboszcz. W posłudze tej wspiera go przełożony, którego proboszcz mianuje spośród członków zespołu.

 

Art. 6.

Przełożony koordynuje bieżącą działalność PZC pod kierunkiem proboszcza, który określa mu kompetencje stosownie do potrzeb i warunków lokalnych, kierując się przy tym zasadami niniejszej instrukcji.

 

Art. 7.

Zadania zespołu obejmują trzy kierunki działania:

• mobilizację charytatywną całej wspólnoty parafialnej do praktykowania miłosierdzia modlitwą, czynem i słowem;
• w miarę pełne i stałe rozpoznawanie potrzeb i możliwości pomocy;
• organizowanie i świadczenie konkretnej pomocy potrzebującym.

Art. 8.

Zadanie mobilizowania wspólnoty parafialnej do świadczenia miłosierdzia członkowie zespołu wypełniają przez:

• kontakty, rozmowy i zachęcanie parafian,
• kultywowanie parafialnych, sąsiedzkich i rodzinnych zwyczajów charytatywnych;
  
• przygotowywanie akcji charytatywnych (np. Tydzień Miłosierdzia, dzień chorych, okresowe akcje trzeźwościowe, Święty Mikołaj, Wigilia, opłatek czy spotkania wielkanocne dla osób samotnych itd.);
  
• uroczyste obchody świąt charytatywnych, np. Święto Miłosierdzia Bożego (druga niedziela wielkanocna), św. Brata Alberta (17 VI), itp.
• do modlitwy za żywych i umarłych; do praktykowania wzajemnego przebaczenia;
• do cierpliwego znoszenia krzywd;
• do podejmowania innych określonych czynów miłosierdzia, wynikających z Chrystusowego przykazania miłości bliźniego;
• do stałej i regularnej współpracy z PZC.

Art. 9.

Dla gruntownego rozpoznawania potrzeb i możliwości niesienia pomocy, konieczny jest podział parafii na rejony charytatywne.

Każdy rejon winien mieć swego przedstawiciela w PZC – Opiekuna rejonowego, którego zadaniem jest rozeznanie pojawiających się potrzeb w danym rejonie oraz udzielanie pomocy doraźnej, a gdy zachodzi potrzeba – organizowanie także stałej i systematycznej pomocy duchowej i materialnej osobom lub rodzinom potrzebującym.

 

Art. 10.

Organizowanie i świadczenie konkretnej pomocy, PZC realizuje poprzez opiekunów rejonowych. Aby nikogo w swoim posługiwaniu nie pominąć, winni oni zwracać uwagę na następujące kategorie potrzebujących:

• chorzy, dźwigający niedogodności wieku, niepełnosprawni, alkoholicy, narkomani;
• rodziny wielodzietne, osoby samotnie wychowujące dzieci, samotne i młodociane matki, rodziny narkomanów, alkoholików, bezrobotnych, rodziny rozbite i zdemoralizowane;
• biedne dzieci i młodzież, osierocone, opuszczone, zaniedbane, deprawowane, opóźnione w rozwoju itp.;
• podróżni, emigranci, pielgrzymi, studenci zagraniczni, włóczędzy itp.;

Art. 11.

W większych parafiach, jeśli zachodzi potrzeba, można w ramach PZC wyłonić specjalne sekcje zajmujące się tylko jednym rodzajem potrzebujących (np.: opuszczonych ludzi w podeszłym wieku). Sekcją kieruje wówczas wyznaczony przez proboszcza Opiekun sekcyjny.

 

Art. 12.

Pracę Opiekunów rejonowych oraz opiekunów sekcyjnych wspomagają tzw. pomocnicy charytatywni, którzy rekrutują się z grona młodzieży parafialnej, lektorów, ministrantów, ruchów i stowarzyszeń młodzieżowych – Światło – Życie, KSM, Harcerstwo, wolontariat, Szkolne Koła Caritas itp.

 

Art. 13.

PZC winien współpracować z innymi grupami apostolskimi na terenie parafii, ukazując im możliwości działania na odcinku charytatywnym. Może być również włączony w parafialną radę duszpasterską, jako jej sekcja.

 

Art. 14.

PZC winien otaczać opieką znajdujące się na terenie parafii kościelne placówki charytatywne (jak np.: sierociniec, ochronka, Dom Pomocy Społecznej, Dom Samotnej Matki, Warsztaty Terapii Zajęciowej, świetlica środowiskowa, kuchnia dla ubogich itp.), a jeśli zachodzi potrzeba, wspierać proboszcza w tworzeniu takich placówek.

 

Art. 15.

PZC może podjąć współpracę z państwowymi lub samorządowymi organizacjami społecznymi o charakterze opiekuńczym, za zgodą biskupa diecezjalnego i przy współpracy z Caritas Diecezjalną.

 

Art. 16.

Członkowie PZC pełnią swoją posługę honorowo i nieodpłatnie, z pobudek chrześcijańskiej miłości bliźniego.

Nie wyklucza się jednak możliwości etatowego zatrudnienia osób, które muszą poświęcić całkowicie swój czas (np. pielęgniarka domowa chorych, pracownica ochronki itp.). Wynagrodzenie można im zapewnić z funduszów charytatywnych na zasadach obowiązujących w diecezji.

 

Art. 17.

Potrzebne do udzielania pomocy środki materialne w naturze i gotówce zespół czerpie z różnych źródeł: np.: zbiórek przeprowadzanych w dniach wyznaczonych przez biskupa diecezjalnego, ofiar zbieranych w tygodniu miłosierdzia, ofiar pieniężnych i w naturze pochodzących od osób prywatnych, dotacji od instytucji państwowych, samorządowych i społecznych, z funduszów parafialnych oraz innych źródeł.

 

Art. 18.

PZC dokumentuje swoją działalność przez zbieranie informacji co do osób potrzebujących, protokołów spotkań, kroniki, ewidencji otrzymanych darów i ofiar, kartoteki zadeklarowanych ofiar pieniężnych i usług oraz innych ksiąg i dokumentów.

Dokumentację tę przechowuje się w kancelarii parafialnej i przekazuje do wglądu podczas wizytacji dziekańskiej i kanonicznej.

Wszelkie pisma, dokumenty i informacje PZC wychodzące na zewnątrz wymagają podpisu proboszcza lub osoby przez niego upoważnionej. Wszelka dokumentacja PZC podlega przepisom RODO.

 

Art. 19.

Wszystkich członków PZC oraz współpracujących z nim osób obowiązuje w sumieniu dyskrecja i zachowanie tajemnicy w odniesieniu do spraw osób, którym pomagają. Nie mogą oni bez zgody proboszcza udzielić nikomu informacji uzyskanych w związku z pełnieniem swych charytatywnych zadań.

 

II. Formacja charytatywna PZC

Art. 20.

Osoby angażujące się w zespołową działalność charytatywną winny wypracowywać w sobie następujące cechy:

• życie w zjednoczeniu z Chrystusem;
• wolność od przywiązania do bogactwa;
• zdolność do wielkodusznego poświęcania się;
• umiejętność do spieszenia z pomocą w każdej potrzebie;
• kwalifikacje zawodowe;
• zmysł rodzinny i obywatelski;
• cnoty odnoszące się do Życia społecznego jak: uczciwość, poczucie sprawiedliwości, szczerość, uprzejmość, delikatność i siła ducha.

 

Art. 21.

Dla owocnego posługiwania parafialnego zespołu charytatywnego potrzebna jest stała formacja religijna – duchowa i metodyczna członków. Należy to do głównych obowiązków proboszcza, który w tym celu organizuje specjalne spotkania formacyjne.

Członkowie zespołu mogą także brać udział w rekolekcjach zamkniętych i dniach skupienia o tematyce dobroczynności, organizowanych przez domy rekolekcyjne diecezji.

 

Art. 22.

Zebrania zespołu trzeba organizować regularnie w ustalonych, w zależności od potrzeb, odstępach, a tematyka ich winna obejmować:

• formację religijną;
• formację metodyczno-dydaktyczną;
• sprawy organizacyjne.

 

Art. 23.

Spotkanie zwyczajne, dotyczące formacji religijnej winno zawierać uczestniczenie we Mszy świętej lub nabożeństwie, wyjaśnianie Pisma świętego oraz rozważanie prawd wiary i zasad moralności chrześcijańskiej. W części obejmującej formację metodyczno-dydaktyczną, przewidzieć należy referat lub wykład z dziedziny np.: katolickiej nauki społecznej, psychologii, pielęgniarstwa, ustawodawstwa itp. W części organizacyjnej spotkania omawia się aktualne problemy charytatywne w parafii.